De lenssterkte en brilsterkte kunnen erg gecompliceerd lijken op het eerste gezicht. Weinig bril- en lensdragers weten wat optische termen, zoals bol, cilinder, as of basiscurve, betekenen. Daarom leggen wij de belangrijkste termen uit, zodat je precies weet wat ze inhouden. Ook gaan we er verder op in waarom lenssterkte en brilsterkte anders zijn.

Er zijn verschillende parameters die belangrijk zijn voor zowel een bril als contactlenzen. Zo bestaat er de bol, de dioptrie, de cilinder, de as en de toegevoegde waarde. Als eerst zullen we algemene optische termen uitleggen die belangrijk zijn bij de oogsterkte. Daarna vertellen we meer over verschillende termen speciaal voor de brilsterkte en de lenssterkte.

De bol in de maateenheid dioptrie

Bij het kijken in de bril, contactlensvoorschrift en de bril- of lensverpakking kun je de afkorting "Sph" tegenkomen. Deze afkorting staat voor Sphere, ofwel sferisch. Soms wordt de afkorting "PWR" (power) gebruikt. Hiermee wordt de bol aangegeven, wat de mate van de kromming is in de bril of lens. Deze kromming is nodig om een helder en scherp gezichtsvermogen te creëren. De bol is dus de waarde waarmee de huidige ametropie (refractiefout) wordt gecorrigeerd. Deze waarde wordt weergegeven in de eenheid dioptrie. Deze waarde wordt gebruikt voor brillen en contactlenzen.

Wat is een dioptrie?

Het dioptrie-nummer beschrijft hoe sterk een contactlens of bril het licht moet breken om het slechte gezichtsvermogen van de drager te corrigeren. Er bestaan positieve en negatieve dioptrie-waarden. Positieve dioptrie-waarden duiden op de aanwezigheid van verziendheid. Ze worden aangegeven met een plus voor het nummer. In het geval van bijziendheid worden daarentegen negatieve dioptrie-waarden weergegeven met een min voor het nummer.

Voor beide refractiefouten geldt het volgende: hoe hoger de waarde, hoe slechter het gezichtsvermogen. De waarden voor lenzen en brillen zijn verdeeld in stappen van 0,25. Dit creëert waarden zoals -1,25, -2,75, -6,50, +1,00, +3,75, +5,25, enzovoort.

De cilinder als teken van astigmatisme

De afkorting "Cyl" of "C" geeft de cilinder aan. Deze waarde wordt alleen gevonden bij mensen met astigmatisme. Deze oogafwijking houdt in dat de ooglens cilinder- of ovaalvormig is. Dit kan ook maar aan één oog voorkomen. Om dit te corrigeren gebruik je torische lenzen of brillen. Vaak zijn torische contactlenzen hier geschikter voor dan een bril. De cilinderwaarde geeft de sterkte aan die nodig is om de kromming van het hoornvlies te corrigeren. Ook hiervoor wordt de dioptrie-maateenheid gebruikt in stappen van 0,25.

De as als begeleider van de cilinder

De afkortingen "A" of "Ax" staan ​​voor as en verwijzen naar de aspositie van de cilinder. Deze waarde is dus alleen belangrijk voor mensen met astigmatisme. Het geeft de richting aan waarin de hoornvlieskromming aanwezig is en weerspiegelt dus de positie van de cilinder. De aspositie wordt weergegeven in graden. De waarde varieert tussen 0 en 180 en volgt stappen van 1 (1, 2, 3 ... 65, 66, 67 ... 178, 179, 180). Bovendien moet de as voor het rechter- en linkeroog afzonderlijk worden bekeken. De waarden kunnen identiek zijn, maar kunnen ook compleet verschillen.

De additie voor multifocale lenzen en brillen

Hoewel de cilinder en as alleen worden gegeven in het geval van astigmatisme, gebruik je de additie (ADD) alleen bij multifocale contactlenzen en brillenglazen. Deze lens- of brilssoort is voor mensen met presbyopie (ouderdomsverziendheid). Met de additie geef je het leesgedeelte aan die nodig is om met het oog van zowel dichtbij als veraf te zien. Multifocale lenzen en brillen hebben dus alleen nut wanneer er rekening wordt gehouden met de additie, om de oogafwijking te corrigeren. Zo kan er weer op korte afstand gezien worden. ADD-waarden worden gegeven in dioptrieën. Tot 1,25 worden ze als laag beschouwd, gemiddeld tot 2,0 en tot 2,5 als hoog.

Een overzicht van termen bij brilsterkte

Naast de optische termen die gericht zijn op beide contactlenzen en een bril, zijn er ook verschillende parameters die alleen worden gebruikt voor brillen. De belangrijkste brilwaarden zijn de pupilafstand, het prisma en de basispositie van het prisma. Wij zullen je uitleggen wat dit precies betekent.

De pupilafstand

"PD" staat voor de pupilafstand. Dit zijn twee hele belangrijke brilwaarden die onder geen enkele omstandigheid mogen ontbreken. Twee, waarom is dat? Bij het bepalen van de pupilafstand meet de oogarts of opticien zowel de afstand tussen de pupil van het rechteroog, als die van het linkeroog, en het midden van de neus (wanneer je recht vooruit kijkt). Deze resultaten noteert hij/zij in millimeters. Met behulp van deze twee waarden wordt de bril zo gemaakt dat het optimale kijkpunt van de lens precies voor de pupil ligt. Dit is essentieel voor een goed en gezond zicht.

Het prisma als indicatie voor een ametropie

"Pri" is de afkorting voor de specificatie van een prisma, die alleen verschijnt als er een ametropie is. In dit verband spreekt men ook van latente scheelzien. Het prisma kan horizontaal (h) of verticaal (v) zijn. Alleen een zogenaamde prisma-bril nodig corrigeert deze afwijking.

De basispositie als metgezel van het prisma

De basispositie van het prisma wordt afgekort met de letter "B" en genoteerd in graden. In het brilpaspoort van een persoon met een prisma staan ​​brilwaarden tussen 0 en 360. Soms wordt de basispositie alleen aangegeven met een kleine i (binnenkant), een a (buitenkant), o (boven) of u (onder).

Overzicht van termen bij lenssterkte

Ook bestaan er optische termen en waarden alleen voor contactlenzen. Deze worden dan dus niet gebruikt bij bijvoorbeeld een bril. Voorbeelden zijn de basiscurve en de diameter. Deze waarden zullen wij hier verder uitleggen.

De basiscurve van de contactlens

De afkorting "BC" geeft de basiscurve van de contactlens aan. Het staat voor de kromming van het de contactlens. Deze kromming is afhankelijk van de oogafwijking. De contactlenswaarden geef je in millimeters aan en liggen meestal tussen de 7,0 en 9,0. Hoe hoger de BC-waarde, hoe minder de lens gebogen is. Daarentegen duidt een lage BC-waarde op een sterk gebogen contactlens. Dergelijke ontwerpen worden vooral aanbevolen voor kleine ogen.

De diameter van de contactlens

De afkorting DIA staat voor de term diameter. De contactlenswaarden geven de diameter van de lens aan in millimeters. Ze zijn afhankelijk van de straal van het hoornvlies en het lensmateriaal. Een zachte contactlens met 14,0 tot 14,5 heeft over het algemeen een grotere diameter dan een hard model, waarvan de DIA-waarde tussen de 9,0 en 10,0 ligt.

De brilsterkte en lenssterkte verschilt

Hoewel de bril en het contactlenspaspoort soms informatie bevatten over dezelfde parameters, kunnen de waarden zelf, vooral die met betrekking tot de bol of het vermogen, verschillen. Je kunt ze dus niet zomaar overnemen. De reden hiervoor: Terwijl de bril zich op een afstand van het oog bevindt (afstand hoornvliespunt), rusten de contactlenzen direct op het hoornvlies. Het verschil komt zo tot uiting dat brilwaarden iets hoger zijn dan lenswaarden. Helaas kun je dus niet zomaar met je brillenrecept leuke gekleurde lenzen voor een keertje proberen.

Fictief voorbeeld: een persoon met een brilwaarde van 4,0 dioptrie heeft een sterkte van 3,75 dioptrie nodig voor de lenzen. Als je dus graag naast een bril, ook wel eens contactlenzen wilt dragen, moet je de waarden laten aanpassen door een opticien. Zo heb je altijd de goede sterktes voor jouw bril of contactlenzen.

Brilsterkte omrekenen naar lenssterkte

We raden het als eerste aan om met een nieuwe oogmeting erachter te komen wat jouw bril- of lenssterkte is. Wel is het mogelijk om deze om te rekenen naar de andere sterkte. Zo moet je per -2,5 dpt minsterkte, de sterkte verhogen met 0,25 dpt. Bij -2,5 lenssterkte heb je dus een brilsterkte van -2,75. Bij -3,75 lenssterkte heb je een brilsterkte van -4. Maar let op: bij een lenssterkte van -5, is de brilsterkte dan -5,50. Bij de plussterkte is het net andersom. Per +2,5 dpt wordt de sterkte verlaagd met 0,25 dpt. Zo heb je bij een lenssterkte van +2,5 een brilsterkte van +2,25. Bij een lenssterkte van +3,75 heb je een brilsterkte van +3,50. Let ook hier op: bij een lenssterkte van +5 heb je een brilsterkte van +4,50.

Met onze uitleg over alle sterktes en waarden van brillen en contactlenzen hopen wij dat het duidelijker is wat de betekenis hiervan is. Wanneer bepaalde optische termen niet duidelijk zijn kun je deze opzoeken in onze opticpedia. Hierin staan bijna alle optische termen voor je uitgelegd.

Nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze periodieke update met kortingen en handige weetjes en ontvang € 5 korting op je eerste aankoop!